Historia

W skrócie

O Zgromadzeniu w skrócie:
Zgromadzenie Sióstr Albertynek Posługujących Ubogim (ZSAPU) - zgromadzenie zakonne, habitowe.

Charyzmat
Służba Chrystusowi w bliźnich, zwłaszcza najbiedniejszych i najbardziej opuszczonych poprzez świadczenie im wielorakiej posługi miłosierdzia chrześcijańskiego.

Godło
Godło franciszkańskie - na tle krzyża skrzyżowane ręce - uzupełnione jest symbolem chleba, będącego wyrazem dobroci, zgodnie ze słowami św. Brata Alberta: Być dobrym jak chleb.

Data i miejsce założenia
15 stycznia 1891 r. - Kraków

Założyciel
św. Brat Albert - Adam Chmielowski

Współzałożycielka:
bł. Siostra Bernardyna - Maria Jabłońska

Przełożona generalna
s. Teresa Maciuszek
ul. Woronicza 10, 31-409 Kraków

Więcej

Zgromadzenie Sióstr Albertynek Posługujących Ubogim za datę swojego powstania przyjmuje dzień 15 stycznia 1891 r.
W tym dniu w prywatnej kaplicy kard. Albina Dunajewskiego, w gmachu kurii biskupiej przy ul. Franciszkańskiej 3 w Krakowie odbyły się obłóczyny pierwszych siedmiu sióstr. Wszystkie pochodziły z Podlasia i przybyły do Krakowa zachęcone przykładem jednej z nich – s. Franciszki – Anny Lubańskiej, która jako pierwsza podjęła współpracę z Bratem Albertem, oddając się bez reszty służbie najbiedniejszym.
Pierwsze albertynki objęły opieką ogrzewalnię dla kobiet w Krakowie przy ul. Skawińskiej 12. W 1902 r. przeniosły się na ulicę Piekarską 21; kolejna przeprowadzka nastąpiła w 1908 r. na ul. Krakowską 47. Początkowo był to dom noclegowy dla kobiet bezdomnych, wśród których było wiele zawodowych żebraczek, złodziejek i alkoholiczek. W roku 1918 Zarząd miejski przydzielił siostrom budynek pod nr 53, w którym zostały umieszczone chore leżące, objęte całodobową opieką. Z biegiem czasu działalność sióstr przy ul. Krakowskiej znacznie się poszerzyła, m. in. o opiekę nad osobami zakaźnie chorymi, do których należały także dzieci. Wiązało się to z budową specjalnych baraków, w których osoby te były otoczone należną opieką. W czasie I Wojny Światowej siostry posługiwały także w szpitalu wojskowym przy ul. Skawińskiej 8, służąc zakaźnie chorym żołnierzom.

Niemal od początku św. Brat Albert zakładał domy pustelnicze, aby siostry mogły nabierać sił duchowych i fizycznych, koniecznych do wyczerpującej pracy w przytuliskach. Pierwsza pustelnia powstała na Roztoczu w Bruśnie już pod koniec 1891 r. (przeniesiona w 1898 r. do pobliskiego Prusia). W 1902 r. siostry objęły pustelnię na Kalatówkach w Zakopanem.

Do 1916 r. przytuliska utworzone zostały w Krakowie, Lwowie, Sokalu, Jarosławiu, Przemyślu, Stanisławowie i Kielcach. W przytuliskach każdy głodny otrzymywał chleb, bezdomny miejsce, nagi odzież, bezrobotny pracę. Na pomocną dłoń mogli liczyć wszyscy, bez względu na wyznanie czy narodowość.

Brat Albert odpowiadał na zapotrzebowania ówczesnych ludzi. Organizował domy dla kalek i nieuleczalnie chorych, posyłał siostry do pracy w szpitalach wojskowych i zakaźnych, tworzył kuchnie ludowe, żłobki i zakłady wychowawcze dla bezdomnych dzieci i młodzieży.

Początkowo Zgromadzenie nie posiadało żadnych stałych funduszy na prowadzenie dzieł; Brat Albert otrzymał jedynie zezwolenie na kwestowanie. Stopniowo w tworzonych przytuliskach organizowano różne warsztaty pracy, które zarówno zaspokajały własne potrzeby, jak też dostarczały zarobku podopiecznym: wyplatano krzesła, politurowano meble, robiono koszyki, stoliki i krzesełka z wikliny, tkano chodniki, wyrabiano wycieraczki ze słomy itd. Założono też warsztat szewski, stolarski i krawiecki. W różne drobne prace, jak np. lepienie papierowych torebek angażowane były dzieci. W późniejszych umowach z zarządami miast Brat Albert miał przyznawaną subwencję na prowadzenie przytulisk.

 

W pierwszych latach Zgromadzeniem kierował bezpośrednio Brat Albert; 7 kwietnia 1902 r. mianował pierwszą oficjalną przełożoną generalną - Siostrę Bernardynę, Marię Jabłońską, która stała na czele wspólnoty przez 38 lat, do swej śmierci w 1940 r. Odegrała ona bardzo ważną rolę w procesie powstawania Zgromadzenia, stąd nazywana jest Współzałożycielką. W czasie swej posługi wiernie strzegła charyzmatu Założyciela. Po śmierci Brata Alberta napisała Konstytucje Zgromadzenia, co zapewniło mu stabilizację prawną. W chwili jej śmierci albertynki prowadziły 56 placówek i liczyły ok. 500 członkiń.

Po II wojnie światowej działalność Zgromadzenia uległa pewnej zmianie na skutek objęcia władzy w Polsce przez rządy komunistyczne. Nie tylko trzeba było opuścić placówki znajdujące się we wschodniej Galicji, ale też dostosować charakter posługi do nowych warunków. Nie wolno było prowadzić otwartych przytulisk - siostry mogły jedynie pracować na etatach w zakładach opieki zamkniętej, pod zarządem świeckim, służąc ludziom starszym, chorym psychicznie lub upośledzonym. Z drugiej strony polski Kościół, znalazłszy się również w szczególnej potrzebie, prosił o pomoc w pracy parafialnej i katechetycznej. Siostry zatem objęły posługę w parafiach, gdzie zajmowały się przede wszystkim działalnością charytatywną, lecz również pracowały jako katechetki, zakrystianki, czy organistki.

 

Obecnie miejscem posługi sióstr są: przytuliska otwarte dla bezdomnych, kuchnie dla głodnych, domy opieki dla osób starszych i samotnych, domy pomocy społecznej dla dorosłych i dzieci, domy samotnej matki, świetlice i ochronki dla dzieci z rodzin będących w trudnej sytuacji, hospicja dla terminalnie chorych, domy księży emerytów, placówki parafialne.

Siostry albertynki pracują także poza granicami kraju: w Argentynie, w Boliwii (placówki misyjne), na Ukrainie, w Rosji (Syberia), w USA, we Włoszech i w Watykanie. Obecnie Zgromadzenie liczy ok. 500 sióstr pracujących w 67 placówkach. Jest podzielone na trzy prowincje: krakowską, warszawską i poznańską oraz wiceprowincję Ameryki Południowej. Dom Generalny ma swoją siedzibę w Krakowie przy ul. J. P. Woronicza 10.

kalendarium

Ważniejsze wydarzenia z historii Zgromadzenia Sióstr Albertynek

15.01.1891
Obłóczyny pierwszej współpracowniczki św. Brata Alberta, s. Franciszki Anny Lubańskiej i sześciu in-nych Sióstr Tercjarek Trzeciego Zakonu Świętego Franciszka Posługujących Ubogim - początek Zgroma-dzenia. Objęcie pierwszej Ogrzewalni dla kobiet w Krakowie przy ul. Skawińskiej 12.

1892
Przeprowadzka z Ogrzewalni żeńskiej przy ul. Skawińskiej 12 na ul. Piekarską 21.

03.06.1897
Obłóczyny Siostry Bernardyny Marii Jabłońskiej.

07.04.1902
Brat Albert ogłosił Siostrę Bernardynę Jabłońską pierwszą przełożoną generalną Zgromadzenia.

12.08.1902
Siostry zamieszkały w pustelni na Kalatówkach w Zakopanem.

08.09.1908
W Krakowie przeniesiono przytulisko kobiet z ul. Piekarskiej na Krakowską 47.

1911
W domu przy ul. Krakowskiej 47 zamieszkała Siostra Bernardyna z zarządem generalnym (siostry albertynki uważają to miejsce za Dom Macierzysty Zgromadzenia).

25.12.1916
Śmierć św. Brata Alberta - Założyciela Zgromadzenia.

do 1916
Zgromadzenie podjęło pracę w Krakowie, Lwowie, Sokalu, Jarosławiu, Przemyślu, Tarnowie i Kielcach.

1917-1918
Siostra Bernardyna opracowywała Regułę Brata Alberta, mającą stanowić podstawę do napisania Konstytucji.

09.02.1922
Pierwsza kapituła generalna wybrała Siostrę Bernardynę na przełożoną generalną.

19.06.1926
Pierwsze zatwierdzenie Ustaw Zgromadzenia (na 3 lata) przez Księcia abpa Adama Stefana Sapiehę.

22.06.1926
Zatwierdzenie Zgromadzenia na prawie diecezjalnym przez Księcia abpa Adama Stefana Sapiehę.

15.06.1928
Pierwsze siostry albertynki zamieszkały na Prądniku Czerwonym w Krakowie.

25.12.1930
Pierwsze śluby wieczyste w Zgromadzeniu w kaplicy przy ul. Krakowskiej 47 w Krakowie.

1931
Przeniesienie siedziby Zarządu Generalnego z ul. Krakowskiej 47 na Prądnik Czerwony w Krakowie. Obecnie w tym miejscu znajduje się Dom Generalny, dom zakonny oraz domy formacyjne, a także Sanktuarium Ecce Homo Świętego Brata Alberta.

23.09.1940
Śmierć Siostry Bernardyny Jabłońskiej. W chwili jej śmierci Zgromadzenie liczyło ok. 500 członkiń i prowadziło 56 placówek.
W czasie i po II wojnie światowej siostry prowadziły w wielu miejscowościach tzw. kuchnie ludowe, w których ubodzy i przesiedleńcy otrzymywali gorące pożywienie.

Od 1947
Stopniowe upaństwawianie placówek opiekuńczych, w których pracowały siostry; wymówienia z pracy; upaństwawianie majątków kościelnych.

17.09.1955
Ogłoszenie Dekretu Pochwalnego przez Stolicę Apostolską; zatwierdzenie Zgromadzenia na prawie pa-pieskim.

19.03.1957
Dekret ks. Prymasa Stefana Wyszyńskiego o podziale Zgromadzenia na 2 prowincje: krakowską i war-szawską.

06.08.1965
Zatwierdzenie Konstytucji Zgromadzenia przez Stolicę Apostolską.

09.04.1972
Utworzenie prowincji poznańskiej.

29.12.1972
Pierwszy wyjazd sióstr na placówkę poza granice Polski - do Rzymu.

1974
Podjęcie pracy w USA.

1982
Wyjazd sióstr do posługi w Argentynie.

18.06.1982
Zatwierdzenie nowych Konstytucji Zgromadzenia przez Kongregację do Spraw Zakonów i Instytutów Świeckich. W Konstytucjach uwzględniono wskazania odnowy po Soborze Watykańskim II.

22.06.1983
Beatyfikacja Brata Alberta w Krakowie podczas pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski.

06.06.1997
Beatyfikacja s. Bernardyny Jabłońskiej w Zakopanem podczas pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski.

12.11.1989
Kanonizacja Brata Alberta w Rzymie.

15.01.1991
Jubileusz stulecia Zgromadzenia.
1991
Pierwsza placówka misyjna w Boliwii.

1992
Pierwsza placówka na Ukrainie.

1995 – 2010
Praca sióstr na Słowacji.

6.06.1997
Beatyfikacja Siostry Bernardyny Jabłońskiej w Zakopanem podczas pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski.

23.11.1997
Ks. kard. Franciszek Macharski podpisuje dekret erygujący Sanktuarium Ecce Homo Świętego Brata Al-berta, przy Domu Generalnym Zgromadzenia w Krakowie.

2001
Wyjazd sióstr do Rosji (Syberia).

2002 - 2014
Posługa sióstr w Anglii.

2003
Rozpoczęcie posługi w Watykanie

07.10.2004
Erygowanie wiceprowincji Ameryki Południowej.

25.12.2016 – 25.12.2017
Jubileuszowy Rok Św. Brata Alberta ogłoszony przez Episkopat Polski, Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej z okazji 100 – lecia śmierci Świętego.